Tufan ATMACA

...Peygamberin Şairi – Hassan b. Sabit (r.a)

...Peygamberin Şairi – Hassan b. Sabit (r.a)

Allah’ım Hassan-ı Rûhu’l-Kuds ile teyit et!

Ben-i Âdem’in Efendisine (s.a.s), Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (14)

Şâirun-Nebî veya Peygamberin Şairi – Hassan b. Sabit (r.a)

Rahman ve Rahim olan yüce Allah’ın adıyla başlıyor ve Selamımı ve tahiyyatlarımı iletiyorum. Ashab-ı Kiram’ın (r.a) Peygambere (s.a.s) olan bağlılığı dillere destandır. Hocamız Zülcenaheyn Abdullah Efendinin derslerinde işlemiş olduğu ve dahi bu kasidelere ilham olan Ashab-ı Kirama (r.a) geçmiş bulunuyoruz.

Bu yazımıza da Mahbubu Rasul ve Kâinatın Efendisine (s.a.s) gönülden bağlı İslam’ın ilk destekçilerinden olanlardan Allah razı olsun diyerek başlamak istiyorum. Bunların arasında Hassan b. Sabit (r.a) Ebu el-Velid b. el-Münzir el-Hazrecî el-Ensâr-î (ö. 680) en meşhurlarındandır. Peygamberin Şâiri lakabını alış sebebi Hz. Peygamberi ve ashabını hicveden müşriklere karşı şiirleriyle savunduğu içindir. Hassan b. Sabit’in (r.a) diğer lakapları şu şekildedir; Ebu’l-Hüsâm (keskin kılıç sahibi), Ebu’l-Mudarrib (iyi savaşcı), İbn’ul-Füray olarak da annesine nisbetle anılır. Aynı zamanda Neccâroğullarından olması hasebiyle Peygamber Efendimiz’e (s.a.s) dedesi Abdülmuttalib silsilesiyle annesi tarafından akraba düşmektedir. Geçimini şairlikle sağlayan Hassan b. Sabit (r.a) meşhur Lâmiyye Kasidesini de Gassânî devletbaşkanı Amr b. Harîs’in huzurunda söylemişdir.[1]

İkinci Akabe biatından sonra müslüman olan Hassan b. Sabit (r.a) Medine-i Münevvere’de Osman b. Affân (ö. 656) ile kardeş ilan edilmiştir.[2]Peygamber Efendimiz’in (s.a.s) duasına da mazhar olmuştur: “Allah’ım Hassan-ı Rûhu’l-Kuds ile teyit et!”[3]Hassan b. Sabit (r.a) şiirdeki en önemli özellikleri şunlardır hiciv, methiyye, fahriyye, gazel, nesîb ve müslümanların başarılarından bahseden şiirleri ve ayet ve hadislerden mülhem şiirler söylemiştir.[4]

Modern tabirde kullanılan karikatürün İslam’daki en öncülerinden olmuştur, öyle ki yahudi şair Ka’b b. Eşref Mekke’lilerin intikam duygularını tahrik için Bedr’den sonra söylediği şiirlere karşı ona ve Mekke’li Müşriklere ok gibi cevaplar söylemiştir. Hatta bu sebepten dolayıdır ki artık Mekke’de kimse onu evinde barındırma cesaretinde bulunmamıştır.[5]

En başarılı savunmalarından birini de Temîmoğullarının Medine’ye gelip (630) Aleyhisselâtü ve’s-selâm Efendimizle görüşüp ve esirlerini kurtarmak itibarlarının karşılanması hatip ve şairleriyle geldiklerinde, Hassan b. Sabit (r.a) hepsine şiirleriyle cevap vermiştir ve müslüman olmalarına vesile olmuştur.[6]

Büyük bir şair olan Hassan b. Sabit (r.a) birçok şairin müslüman olduğu ve nutkunun Kur’an karşısında durması gibi, Peygamber Efendimiz (s.a.s) vefatıyla yıldızı parlaklığını yitirmiştir ve münzevî bir hayat yaşamıştır. Hassan b. Sabit (r.a) 120 yıl yaşamış ve 680 yılında Medine’de vefat etmiştir.[7]

Rabbim Peygamber şairi olan Hassan b. Sabit (r.a) şefaatlerine nail etsin niyazında bulunarak, Peygamber âşıklarının bir diğer yazısında buluşmayı ümit ediyoruz. 

‘Yehdî men yeşâ’olan Hz. Allah’ın bizleri doğru yola iletmesini istiyerek dualarınızı bekliyorum. Ümmetinin Mevlâsı, Habibi olan Efendimize salât ve selâmımızı ilimler adedince iletiyoruz. Hocamızın, üstatlarımızın teveccühüne mazhar olmayı arzu ediyor, çalışmalarımızda muvaffakiyetler diliyor ve duamız, ‘Ya Rab, Kurbiyeti İnsanı Kâmil nasip et ve ahiri da’vahüm ve enilhamdülillahi rabbil âlemin’ ile veda ediyoruz.

Bâkî ve Kevserî selamlar...

 

Dipnotlar:

[1] DİA, C.16, s.399.

[2] Encyclopadia of Islam, C.3, s.272.

[3] Buhâri, İlim, 68.

[4] DİA, C.16, s.400.

[5] DİA, C.16, s.400.

[6] Salih, SURUÇ,  Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı – Medine Devri, Nesil Basım Yayın, Istanbul, 2014, p.501-503.

[7] DİA, C.16, s.400-401.


Tufan ATMACA diğer yazıları