...Peygamberin Şairi – Hassan b. Sabit (r.a)
Allah’ım Hassan-ı Rûhu’l-Kuds ile teyit et!
Ben-i Âdem’in Efendisine (s.a.s), Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (14)
Şâirun-Nebî veya Peygamberin Şairi – Hassan b. Sabit (r.a)
Rahman ve Rahim olan yüce Allah’ın adıyla başlıyor ve Selamımı ve tahiyyatlarımı iletiyorum. Ashab-ı Kiram’ın (r.a) Peygambere (s.a.s) olan bağlılığı dillere destandır. Hocamız Zülcenaheyn Abdullah Efendinin derslerinde işlemiş olduğu ve dahi bu kasidelere ilham olan Ashab-ı Kirama (r.a) geçmiş bulunuyoruz.
Bu yazımıza da Mahbubu Rasul ve Kâinatın Efendisine (s.a.s) gönülden bağlı İslam’ın ilk destekçilerinden olanlardan Allah razı olsun diyerek başlamak istiyorum. Bunların arasında Hassan b. Sabit (r.a) Ebu el-Velid b. el-Münzir el-Hazrecî el-Ensâr-î (ö. 680) en meşhurlarındandır. Peygamberin Şâiri lakabını alış sebebi Hz. Peygamberi ve ashabını hicveden müşriklere karşı şiirleriyle savunduğu içindir. Hassan b. Sabit’in (r.a) diğer lakapları şu şekildedir; Ebu’l-Hüsâm (keskin kılıç sahibi), Ebu’l-Mudarrib (iyi savaşcı), İbn’ul-Füray olarak da annesine nisbetle anılır. Aynı zamanda Neccâroğullarından olması hasebiyle Peygamber Efendimiz’e (s.a.s) dedesi Abdülmuttalib silsilesiyle annesi tarafından akraba düşmektedir. Geçimini şairlikle sağlayan Hassan b. Sabit (r.a) meşhur Lâmiyye Kasidesini de Gassânî devletbaşkanı Amr b. Harîs’in huzurunda söylemişdir.[1]
İkinci Akabe biatından sonra müslüman olan Hassan b. Sabit (r.a) Medine-i Münevvere’de Osman b. Affân (ö. 656) ile kardeş ilan edilmiştir.[2]Peygamber Efendimiz’in (s.a.s) duasına da mazhar olmuştur: “Allah’ım Hassan-ı Rûhu’l-Kuds ile teyit et!”[3]Hassan b. Sabit (r.a) şiirdeki en önemli özellikleri şunlardır hiciv, methiyye, fahriyye, gazel, nesîb ve müslümanların başarılarından bahseden şiirleri ve ayet ve hadislerden mülhem şiirler söylemiştir.[4]
Modern tabirde kullanılan karikatürün İslam’daki en öncülerinden olmuştur, öyle ki yahudi şair Ka’b b. Eşref Mekke’lilerin intikam duygularını tahrik için Bedr’den sonra söylediği şiirlere karşı ona ve Mekke’li Müşriklere ok gibi cevaplar söylemiştir. Hatta bu sebepten dolayıdır ki artık Mekke’de kimse onu evinde barındırma cesaretinde bulunmamıştır.[5]
En başarılı savunmalarından birini de Temîmoğullarının Medine’ye gelip (630) Aleyhisselâtü ve’s-selâm Efendimizle görüşüp ve esirlerini kurtarmak itibarlarının karşılanması hatip ve şairleriyle geldiklerinde, Hassan b. Sabit (r.a) hepsine şiirleriyle cevap vermiştir ve müslüman olmalarına vesile olmuştur.[6]
Büyük bir şair olan Hassan b. Sabit (r.a) birçok şairin müslüman olduğu ve nutkunun Kur’an karşısında durması gibi, Peygamber Efendimiz (s.a.s) vefatıyla yıldızı parlaklığını yitirmiştir ve münzevî bir hayat yaşamıştır. Hassan b. Sabit (r.a) 120 yıl yaşamış ve 680 yılında Medine’de vefat etmiştir.[7]
Rabbim Peygamber şairi olan Hassan b. Sabit (r.a) şefaatlerine nail etsin niyazında bulunarak, Peygamber âşıklarının bir diğer yazısında buluşmayı ümit ediyoruz.
‘Yehdî men yeşâ’olan Hz. Allah’ın bizleri doğru yola iletmesini istiyerek dualarınızı bekliyorum. Ümmetinin Mevlâsı, Habibi olan Efendimize salât ve selâmımızı ilimler adedince iletiyoruz. Hocamızın, üstatlarımızın teveccühüne mazhar olmayı arzu ediyor, çalışmalarımızda muvaffakiyetler diliyor ve duamız, ‘Ya Rab, Kurbiyeti İnsanı Kâmil nasip et ve ahiri da’vahüm ve enilhamdülillahi rabbil âlemin’ ile veda ediyoruz.
Bâkî ve Kevserî selamlar...
Dipnotlar:
[1] DİA, C.16, s.399.
[2] Encyclopadia of Islam, C.3, s.272.
[3] Buhâri, İlim, 68.
[4] DİA, C.16, s.400.
[5] DİA, C.16, s.400.
[6] Salih, SURUÇ, Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı – Medine Devri, Nesil Basım Yayın, Istanbul, 2014, p.501-503.
[7] DİA, C.16, s.400-401.
Tufan ATMACA diğer yazıları
- 09 Aralık 2023 Batıda Eleştirmek! Ne Mümkün?
- 19 Ocak 2023 Eleştirmek, Eleştiri Lensini Takmak ve Kendimizi Bilmek
- 11 Eylul 2022 Özeleştiri veya Özümüzü Eleştirmek
- 08 Haziran 2021 Ne Yerseniz Osunuz -2
- 08 Şubat 2021 Ne yerseniz Osunuz
- 26 Nisan 2020 Ben-i Adem´in Efendisi (s.a.s) ve Ayların Efendisi Ramazan
- 28 Ocak 2020 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (16)
- 28 Eylul 2019 Benî Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na‘tlar (15)
- 20 Aralık 2018 Vesiletü’n-Necât
- 09 Mart 2018 Mevlid-i Şerîf (Vesîletü’n-Necât)
- 17 Temmuz 2017 Vesiletü’n-Necât
- 23 Şubat 2017 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (14)Mevlid-i Şerîf
- 09 Mart 2016 Benî Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na‘tlar (13) Kasîde-i Hendek - Abdullah b. Revâha (r.a)
- 31 Ocak 2016 'Beni Adem'in Efendisine, Siirlerin Efendisi olan Na'atler - Ka'b b. Zuheyr (ra)
- 31 Ekim 2015 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (10) Kaside-i Bür’e
- 30 Temmuz 2015 Benî Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (9) Kaside-i Bür’e
- 26 Şubat 2015 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (8)
- 06 Kasım 2014 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (7) Kaside-i Bür’e
- 03 Haziran 2014 Kaside-i Bür’e (7)
- 08 Şubat 2014 Kaside-i Bür’e -5
- 17 Eylul 2013 Âlimin Mürşide İhtiyacı
- 25 Mayıs 2013 Kaside-i Bür’e
- 16 Şubat 2013 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (4) Kaside-i Bür’e
- 03 Kasım 2012 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi Olan Na’tlar (3) Kaside-i Bür’e
- 11 Ağustos 2012 Ben-i Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi olan Na’tlar (2) Kaside-i Bür’e
- 11 Mart 2012 Benî Âdem’in Efendisine, Şiirlerin Efendisi Olan Na‘tlar - I