Bir adam Rasûlullâh’a (s.a.s): “Yâ Rasûlallâh! Ben oruçlu olduğumu unutarak yedim ve içtim” dedi. Rasûlullâh (s.a.s): “Sana, Allah yedirmiş ve içirmiştir” buyurdu.

Kan Aldırmak Orucu Bozar mı?

Ebû Sa‘îd (r.a) anlatıyor:

Rasûlullâh (s.a.s) buyurdular ki:

“Üç şey vardır orucu bozmaz: Hacamat olmak (kan aldırmak), kusmak, ihtilam olmak.”

İbn Abbas (r.a) anlatıyor:

“Rasûlullâh (s.a.s) ihramlı olduğu halde hacamat oldu. Keza oruçlu iken de hacamat oldu.”

Oruçlunun kan aldırması, orucunu koruyamayacak şekilde zayıf düşmesinden korkulursa mekruhtur, değilse mekruh olmaz. Bununla beraber uygun düşen, bunu güneş batışından sonraya bırakmaktır. Nitekim bu konuda sahabeden Hz. Enes (r.a) şöyle diyor:

“Biz oruçlunun hacamat olmasını, sadece bitap düşmesinden korkup terk ettik.”

 

Oruçlu Olduğunu Unutarak Yiyip İçen Ne Yapar?

Bir adam Rasûlullâh’a (s.a.s):

“Yâ Rasûlallâh! Ben oruçlu olduğumu unutarak yedim ve içtim” dedi.

Rasûlullâh (s.a.s):

“Sana, Allah yedirmiş ve içirmiştir” buyurdu.

Ebû Hureyre (r.a) anlatıyor:

Rasûlullâh (s.a.s) buyurdular ki:

“Kim oruçlu olduğu halde unutur ve yerse veya içerse orucunu tamamlasın. (Orucum bozuldu zannında olmasın) Çünkü Allah yedirip içirmiştir. ”

Unutularak yendiği takdirde oruçlunun yapması gereken hususlar, İslâm bilginleri arasında ihtilaf konusudur. Âlimlerin çoğu, oruçlu üzerine kaza gerekmeyeceğine hükmetmişlerdir. Hadiste, Cenâb-ı Hakk’ın kullarına olan lütfu ve onlara tanıdığı kolaylık görülmektedir.

 

Cünüp Kimse Oruç Tutabilir mi?

Hz. Aişe’den (r.a) nakledilmiştir. Demiştir ki:

Bir adam Rasûlullâh’a (s.a.s) sordu:

“Sabah namazı vakti girer, ben de cünüp bulunursam, o takdirde oruç tutayım mı?”

Bunun üzerine Rasûlullâh (s.a.s) şöyle buyurdu:

“Ben de cünüp olduğum halde (sabah) namazı vakti giriyor ve ben oruç tutuyorum.”

Adam bu defa şöyle dedi:

“Yâ Rasûlallâh! Sen bizim gibi değilsin. Cenâb-ı Hakk, senin geçmiş ve gelecek günahlarını affetmiştir.”

Rasûlullâh (s.a.s) ona şöyle cevap verdi:

“Allah’a andolsun ki, sizden daha çok Allah’tan saygı ile korkmakta olduğumu ve nelerden sakınmamı sizden daha iyi bildiğimi ummaktayım.”

Ramazanda kişi cünüp olarak sabahlarsa, bu cünüplük ister ihtilam sonucu isterse cinsî münasebet sonucu olsun onun orucu tamdır. Yani gusleder ve orucuna devam eder. Bu konuda Hz. Âişe ve Hz. Ümmü Seleme annelerimizden çok sayıda hadis nakledilmiştir.

Ebû Bekir b. Abdirrahman’dan… Dedi ki:

“Peygamberin (s.a.s) zevceleri Âişe ve Ümmü Seleme bana bildirdiler ki, Peygamber (s.a.s), cünüp iken fecir üzerine doğardı da (imsak vakti girerdi de) sonra yıkanır, oruç tutardı.”

 

Yolculukta Oruç tutulur mu?

Hamza b. Amr, Rasûlullâh’a (s.a.s) sordu:

“Yâ Rasûlallâh! Ben yolculukta oruç tutmaya, kendimde güç buluyorum. Acaba oruç tutsam bana bir günahı var mıdır?”

Bunun üzerine Rasûlullâh (s.a.s):

“Bu Allah’tan bir ruhsattır/müsaadedir. Kim onu yaparsa ne âlâ! Kim oruç tutmak isterse, ona da bir günah yoktur” buyurdu.

 

Oruçlu Kimse (münasebette bulunmaksızın) Eşiyle Şakalaşıp Onu Öpebilir mi?

Hz. Cabir (r.a) anlatıyor. Hz. Ömer (r.a) bir gün telaşla gelerek:

“Ey Allah’ın Rasûlü! Bugün ben büyük bir hatada bulundum, oruçlu iken (hanımımı) öptüm!” dedi.

Rasûlullâh (s.a.s) da şöyle cevap verdi:

“Sen oruçlu iken mazmaza yapmaz mısın? (Bu orucunu bozar mı?)”

 Ravilerden İsa b. Hammad rivayetinde der ki: Hz. Ömer şöyle dedi:

“Bunda bir beis yoktur.”

Rasûlullâh (s.a.s) buyurdular ki:

“Öyleyse niye telaşa düşüyorsun?”

Bu rivayet Hz. Ömer’in oruçlu iken hanımını öptüğünü, sonra da büyük bir hata işlemiş olmanın zan ve telaşına düşerek Hz. Peygamber’e (s.a.s) müracaat ettiğini göstermektedir. Rasûlullâh (s.a.s), Hz. Ömer’i ikna için, oruçlu iken abdest sırasında ağzına su alıp almadığını (mazmaza) sorar ve ağza alınıp sonra atılan suyun orucu bozmaması gibi, öpmenin de orucu bozmayacağını belirtir. Bu cevapla Efendimiz (a.s):

“Ağza su almak içmenin başlangıcıdır, ama içmek değildir. Öyleyse öpmek, cimanın (cinsel ilişkinin) başlangıcıdır ama cima değildir” demiş olmaktadır.

Abdullah b. Amr anlatır:

Rasûlullâh’ın (s.a.s) yanındaydık. Bir genç gelerek:

“Yâ Rasûlallâh! Oruçlu iken hanımımı öpebilir miyim?” diye sordu.

Rasûlullâh (s.a.s):

“Hayır” cevabını verdi. Derken bir ihtiyar geldi. O da:

“Yâ Rasûlallâh! Oruçlu iken hanımımı öpebilir miyim?” diye sordu.

Rasûlullâh (s.a.s) ona:

“Evet, öpebilirsin” cevabını verdi.

Biz birbirimize bakıştık. Bunun üzerine Rasûlullâh (s.a.s):

“Birbirinize neden bakıştığınızı anladım. Şüphesiz ihtiyar kendisine sahip olur” buyurdu.

Bu ve benzer hadisleri dikkate alan fakihler, bu konuda şu değerlendirmede bulunmuşlardır:
Öpüşmek, kucaklaşmak, ileri derecede münasebetle bulunmak yani fahiş mübaşeret mekruhtur. Oruçlu iken bu tür davranışlardan kaçınmak gerekir.

 

Nafile Oruç Tutan, Mazeretsiz, Yiyip İçerse Ne Yapar?

Hz. Aişe (r.a) anlatıyor:

Ben ve Hafsa oruçlu idik. Bize bir yemek getirildi. Yemeği beğendik ve ondan yedik. Sonra Rasûlullâh (s.a.s) geldi. Hafsa, babasının kızıydı (yani daha uyanıktı). Benden önce Rasûlullâh’a davranarak:

“Yâ Rasûlallâh! İkimiz de oruçlu idik. Bize bir yemek getirildi. Onu beğendik ve ondan yedik” dedi.

Rasûlü Ekrem:

“Onun yerine başka bir gün oruç tutun” buyurdu.

Bu hadisten hareketle fukahâ:

“Başlanmış bir nafile orucun bozulması durumunda gününe gün kaza edilmesi vaciptir” demişlerdir.

 

Oruçlu İken Ağza ve Buruna Su Çekilebilir mi?

Lakît b. Sabire (r.a) anlatıyor:

“Yâ Rasûlallâh! Bana abdesti öğret” dedim. Buyurdu ki:

“Abdestini (farz ve sünnetlerini) tam yap! Parmaklarının arasına su geçir ve oruçlu değil isen istinşakı mübalağalı yap, buruna su çekmeyi çokça yap.”

 

Oruçlu, Gözlerine Sürme Çekebilir mi?

Hz. Enes (r.a) anlatıyor; bir adam gelerek:

“Ey Allah’ın Rasûlü! Gözüm ağrıyor, oruçlu olduğum halde sürme çekiyorum. Bu, orucumu bozar mı?” diye sordu.

Rasûlullâh (s.a.s):

“Hayır (bozmaz)” buyurdu.

 

*Prof. Dr. Ali ÇELİK